Στους υγιείς ασυμπτωματικούς ασθενείς με πέτρες στη χοληδόχο κύστη (χολολιθίαση), μέχρι να εκδηλώσουν σχετική συμπτωματολογία ή να αναπτύξουν μία από τις επιπλοκές της νόσου, δεν ενδείκνυται να γίνει καμία θεραπεία και ούτε προφυλακτική χολοκυστεκτομή.
Μια ερώτηση που συχνά τίθεται στο χειρουργό είναι, τι οδηγίες θα δώσουμε σε έναν ασυμπτωματικό ασθενή, στον οποίο σε κάποιο έλεγχο βρέθηκε τυχαία να έχει πέτρες στη χοληδόχο κύστη (χολολιθίαση). Οι ακόλουθοι παράγοντες προδιαθέτουν σε μια περισσότερο σοβαρή πορεία και θα πρέπει να εκλαμβάνονται σαν λόγοι για να γίνει προφυλακτική χολοκυστεκτομή:
- Οι μεγάλοι χολόλιθοι (διαμέτρου > 2cm), επειδή αυτοί προκαλούν οξεία χολοκυστίτιδα συχνότερα σε σχέση με τους μικρότερους λίθους.
- Η πολλαπλή μαζική χολολιθίαση, όπου η λιθιασική μάζα καταλαμβάνει το μεγαλύτερο χώρο της χοληδόχου κύστης, «χοληδόχος κύστη γεμάτη πέτρες».
- Η μικρολιθίαση, επειδή ο κίνδυνος να διολισθήσουν στο χοληδόχο πόρο και να προκαλέσουν λιθιασική παγκρεατίτιδα είναι μεγάλος.
- Οι γυναίκες με χολολιθίαση σε αναπαραγωγική ηλικία που πρόκειται να τεκνοποιήσουν, επειδή οι λίθοι συχνά δημιουργούν προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη.
- Η πορσελανοειδής χοληδόχος κύστη, επειδή αποτελεί προκαρκινική κατάσταση.
- Οι μεγάλοι σε ηλικία ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, επειδή αυξάνεται η συχνότητα των σοβαρών επιπλοκών, όπως είναι η γαγγραινώδης χολοκυστίτιδα.
- Τα άτομα που ζουν ή εργάζονται μακριά από μονάδες υπηρεσιών υγείας για μεγάλα χρονικά διαστήματα (π.χ. ναυτικοί).
Η καθιέρωση της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής σαν μέθοδος πρώτης επιλογής για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, έχει κάνει τα παραπάνω κριτήρια πιο ελαστικά. Οι περισσότεροι χειρουργοί δέχονται την άποψη σύμφωνα με την οποία, σε ασυμπτωματικούς ασθενείς με χολολιθίαση, όταν ο εγχειρητικός κίνδυνος είναι μικρός, όπως συμβαίνει σε νεαρά άτομα με μακρύ προσδόκιμο επιβίωσης, θα πρέπει να γίνεται προφυλακτική χολοκυστεκτομή. Αντίθετα, αν τα συνυπάρχοντα καρδιοαναπνευστικά ή άλλα προβλήματα υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο της χειρουργικής επέμβασης, δεν θα πρέπει να γίνεται προφυλακτική χολοκυστεκτομή.