ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗ

Τι είναι η γαστροσκόπηση – ορισμός

Γαστροσκόπηση είναι η εξέταση εκείνη όπου, με τη βοήθεια ειδικών οπτικών οργάνων που ονομάζονται γαστροσκόπια, βλέπουμε άμεσα το εσωτερικό τμήμα του  ανωτέρου πεπτικού  σωλήνα (βλεννογόνο), ήτοι του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου. Χρησιμοποιείται  για  τον  εντοπισμό,  την  αναγνώριση,  τη  φωτογράφηση  παθολογικών  αλλοιώσεων,  τη  λήψη  βιοπτικού  υλικού  και  τη   διενέργεια θεραπευτικών  επεμβάσεων.

Η πλήρης επιστημονική ονομασία της εξέτασης είναι: Οισοφαγο-γαστρο-12δακτυλοσκόπηση, γιατί πέρα από το στομάχι εξετάζεται ο οισοφάγος και το 12δάκτυλο. Από πολλούς γιατρούς επίσης αναφέρεται και ως ενδοσκόπηση του ανωτέρου πεπτικού.

Τα πλεονεκτήματα που προσφέρει  η γαστροσκόπηση συγκριτικά με την ακτινολογική απεικόνιση του ανωτέρου πεπτικού, δηλαδή η άμεση όραση της βλάβης, η δυνατότητα λήψης βιοψιών και η εφαρμογή θεραπευτικών τεχνικών συνέβαλαν ώστε να υποκατασταθεί ολοκληρωτικά η ακτινολογική μελέτη του οισοφάγου, του στομάχου και του 12δακτύλου, που γινόταν με το βαριούχο γεύμα.

Η ανακάλυψη των σύγχρονων βιντεοενδοσκοπίων και της ενδοσκοπικής κάμερας, αποτέλεσαν την κύρια αιτία για την αλματώδη ανάπτυξη της ενδοσκόπησης. Τα παλαιά ινοενδοσκόπια με τα οποία γινόταν όραση μέσω των οπτικών ινών, έχουν αντικατασταθεί πλήρως από τα σύγχρονα βιντεοενδοσκόπια, τα οποία παρέχουν εικόνα μεγάλης ευκρίνειας σε οθόνη τηλεόρασης μέσω μικροσκοπικής κάμερας υψηλής ανάλυσης, που βρίσκεται στην κορυφή του ενδοσκοπίου. Η διάμετρος των ενδοσκοπίων αυτών έχει μικρύνει (9-10 χιλιοστά), ώστε η γαστροσκόπηση είναι εύκολα ανεκτή από τον ασθενή. Τελευταία έχουν κατασκευαστεί ακόμα λεπτότερα ενδοσκόπια (5-6 χιλιοστά), με τα οποία η γαστροσκόπηση γίνεται σχεδόν ανώδυνα και χωρίς καταστολή.

Πότε πρέπει να γίνεται η γαστροσκόπηση

Είναι γεγονός ότι, από πλευράς ανατομικής, το εσωτερικό του ανωτέρου γαστρεντερικού σωλήνα προσφέρεται για ενδοσκοπική παρατήρηση περισσότερο από κάθε άλλο οργανικό σύστημα και γι’ αυτό η ενδοσκόπηση του ανωτέρου πεπτικού συστήματος γνώρισε μία χωρίς προηγούμενο εξέλιξη και πρόοδο. Ο  ρόλος  της γαστροσκόπησης  στη  διάγνωση  και  θεραπεία  των  νόσων  του ανωτέρω  πεπτικού  συστήματος  έχει  διευρυνθεί  εντυπωσιακά   κατά  τις  τελευταίες   δεκαετίες.

Οι ενδείξεις της διαγνωστικής γαστροσκόπησης είναι οι εξής:

1. Πόνος στο επιγάστριο που επιμένει μετά από θεραπεία
2. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οισοφαγίτιδα
3. Παρακολούθηση οισοφάγου Barrett
4. Αιμορραγία πεπτικού (μέλαινα ή αιματέμεση)
5. Δυσφαγία, οδυνοφαγία, δυσκαταποσία (αίσθημα στάσης του φαγητού στο λαιμό ή στο θώρακα)
6. Διάγνωση και θεραπεία του πεπτικού έλκους και της λοίμωξης με το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
7. Παρακολούθηση της θεραπευτικής ανταπόκρισης του πεπτικού έλκους στην αντιελκωτική αγωγή.
8. Επιτήρηση για κακοήθεια επί ιστορικού πεπτικού έλκους, ατροφικής γαστρίτιδας, αδενωματώδους πολύποδα, λεμφώματος στομάχου ή άλλης κακοήθειας.
9. Σιδηροπενική αναιμία
10. Μεγαλοβλαστική αναιμία (χαμηλή βιταμίνη Β12 στο αίμα)
11. Ναυτία και εμετός που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα
12. Διερεύνηση αδυναμίας, ανορεξίας, καταβολής, απώλειας βάρους.
13. Δυσπεψία σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών
14. Ιστορικό γαστρικού καρκίνου στην οικογένεια
15. Παρακολούθηση ασθενών με γαστρεκτομή
16. Χρόνια διάρροια
17. Πυλαία υπέρταση και κιρσοί οισοφάγου.
18. Κατάποση ξένου σώματος
19. Διερεύνηση ευρημάτων που έχουν διαγνωστεί με άλλες απεικονιστικές εξετάσεις (υπέρηχοι, αξονική τομογραφία).

Αρχικά η γαστροσκόπηση είχε διαγνωστικό ρόλο, ενώ αργότερα με την κατασκευή σύγχρονων ενδοσκοπίων και την επινόηση ευφυών τεχνικών απέκτησε και θεραπευτικές δυνατότητες. Ως επεμβατική ή θεραπευτική γαστροσκόπηση ορίζεται μία σειρά από τεχνικές και μεθόδους, οι οποίες έχοντας ως βάση την ενδοσκόπηση, εφαρμόζονται για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων του ανωτέρου πεπτικού. Η θεραπευτική ενδοσκόπηση προσφέρει λύσεις πρώτης επιλογής σε πολλές οξείες και χρόνιες παθήσεις του πεπτικού συστήματος, αντικαθιστώντας ή ακόμη και τροποποιώντας τις ενδείξεις των χειρουργικών επεμβάσεων.

Οι θεραπευτικές εφαρμογές της γαστροσκόπησης είναι οι εξής:

1. βιοψίες
2. αιμόσταση  αιμορραγιών  πεπτικού
3. σκληροθεραπεία ή απολίνωση  κιρσών του οισοφάγου
4. θεραπεία  αγγειοδυσπλασιών
5. αφαίρεση  ξένων  σωμάτων
6. αφαίρεση  πολυπόδων
7. θεραπεία προκαρκινικών αλλοιώσεων (δυσπλασίες)
8. ενδοσκοπική θεραπεία οισοφάγου Barrett.
9. ενδοσκοπική  αφαίρεση  πρώιμων  καρκινωμάτων
10. ενδοσκοπική  εφαρμογή  LASER
11. διαστολές  στενώσεων
12. αυλοποίηση  κακοήθων  στενώσεων
13. τοποθέτηση  ενδοπροθέσεων (οισοφάγο, 12δάκτυλο)
14. σύγκλειση  συριγγίων
15. ενδοσκοπική  θεραπεία  αχαλασίας
16. ενδοσκοπική  γαστρο-νηστιδοστομία

Ποιες είναι οι αντενδείξεις για τη γαστροσκόπηση

Η γαστροσκόπηση δεν πρέπει να γίνεται εάν υπάρχουν σοβαρά καρδιολογικά η αναπνευστικά προβλήματα από τη πλευρά του ασθενούς.

Ενώ η διαγνωστική γαστροσκόπηση μπορεί να γίνει με ασφάλεια σε ασθενείς που βρίσκονται σε αντιπηκτική αγωγή, οι διάφορες θεραπευτικές γαστροσκοπήσεις πρέπει να αποφεύγονται λόγω του μεγάλου κινδύνου της αιμορραγίας. Πριν από την γαστροσκόπηση στην οποία έχει προγραμματιστεί να γίνουν θεραπευτικοί χειρισμοί, γίνεται αιματολογικός έλεγχος και έλεγχος της πηκτικότητας, που πρέπει να είναι πρόσφατος και να μην ξεπερνά τις 3 ημέρες. Από τον ασθενή λαμβάνονται πληροφορίες αναφορικά με την κατάσταση πηκτικότητας του αίματος, όπως για παράδειγμα είναι οι αυτόματες ρινορραγίες, η παρατεταμένη αιμορραγία μετά από μικροτραυματισμούς και οδοντιατρικές επεμβάσεις. Όλα τα Μη Στερινοειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα (ΜΣΑΦ) και ιδιαίτερα η ασπιρίνη πρέπει να διακόπτονται μια βδομάδα πριν από την εξέταση, λόγω της ισχυρής αντιαιμοπεταλιακής δράσης τους.

Κατά κανόνα, η γαστροσκόπηση δεν πρέπει να γίνεται στις πιο κάτω περιπτώσεις:

1. Οι κίνδυνοι για τον ασθενή δεν αντισταθμίζονται από τα προσδοκώμενα οφέλη από την εξέταση
2. Οξεία κυκλοφορική καταπληξία (shock).
3. Πρόσφατο οξύ έμφραγμα και σοβαρή ισχαιμία του μυοκαρδίου.
4. Σοβαρές διαταραχές του καρδιακού ρυθμού
5. Σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια
6. Σπασμοί.
7. Διάτρηση κοίλου σπλάχνου π.χ. πεπτικού έλκους.
8. Ατλαντοαξονικό υπεξάρθημα.
9. Μη συγκατάθεση του ασθενούς
10. Αδυναμία συνεργασίας του ασθενούς.
11. Κώμα (εκτός αν ο ασθενής είναι διασωληνωμένος).
12. Βαριά αιμορραγική διάθεση.
13. Λήψη τροφής έως 4 ώρες πριν από την εξέταση
14. Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση στη περιοχή
15. Ανεύρυσμα θωρακικής αορτής.

Ποια είναι η προετοιμασία για τη γαστροσκόπηση

Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε γαστροσκόπηση συνήθως δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία και είναι επόμενο να έχουν φόβο και άγχος. Η ψυχολογική προετοιμασία του ασθενούς πριν από την γαστροσκόπηση θεωρείται κεφαλαιώδους σημασίας και πραγματοποιείται με τη διεξοδική συζήτηση με τον ιατρό. Κατ’ αυτήν, εξηγείται από τον γιατρό η διαδικασία τής εξέτασης, οι δυνατότητες της μεθόδου, οι ενδεχόμενες επιπλοκές και κυρίως οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να γίνει. Θα πρέπει να ζητείται η συγκατάθεση του ασθενούς για τη διενέργεια της εξέτασης. Η προετοιμασία τού ασθενούς είναι απαραίτητη για την καλή συνεργασία κατά την εκτέλεση της ενδοσκόπησης.

Στον ασθενή θα πρέπει να αναφερθεί από πριν ότι, κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης μπορεί να χρειαστεί να γίνει λήψη βιοψιών και ότι αυτό δεν συνδέεται υποχρεωτικά με κακοήθεια, αλλά είναι σύνηθες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης των καλοήθων νόσων.

Για να υπάρχει καθαρή εικόνα και να είναι απόλυτα ασφαλής η εξέταση, είναι σημαντικό το στομάχι να είναι άδειο, γι’ αυτό δεν επιτρέπεται η λήψη φαγητού για 8 ώρες πριν από την ενδοσκόπηση. Στο διάστημα αυτό ο εξεταζόμενος μπορεί να πίνει καθαρά και διαυγή υγρά, όπως π.χ. νερό, τσάι, χαμομήλι, αναψυκτικά και σουρωμένους χυμούς φρούτων χωρίς ίνες. Επίσης είναι απαραίτητο να ενημερωθεί ο γιατρός από τη προηγούμενη της εξέτασης σε περίπτωση λήψης αντιπηκτικών φαρμάκων, ασπιρίνης η αντιδιαβητικών δισκίων ώστε να δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες.

Ο γιατρός και ο νοσηλευτής θα εξηγήσουν στον ασθενή την διαδικασία και θα απαντήσουν σε τυχόν απορίες. Θα πρέπει να γίνει ενημέρωση του προσωπικού για τυχόν αλλεργίες σε φάρμακα, άλλα προβλήματα υγείας, για τυχόν εγκυμοσύνη ή θηλασμό. Υπάρχουν ενδεχομένως λόγοι που ο γιατρός μπορεί να δώσει συμπληρωματικές οδηγίες.

Η προφυλακτική χορήγηση αντιβιοτικών ενδείκνυται σε ασθενείς με καρδιακές βαλβιδοπάθειες,  σε εκείνους που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή και σε εκείνους που έχουν ιστορικό εμφύτευσης ξένων σωμάτων στο σώμα τους όπως, βαλβίδες καρδιάς και προθέσεις ισχίου. Όπου έχει ένδειξη η προφύλαξη, χορηγείται ενδοφλεβίως μια δόση αντιβιοτικού πριν από την εξέταση (π.χ. 2 gr Ampicilin).

Πριν από την εξέταση είναι ανάγκη να αφαιρεθούν τα γυαλιά, οι φακοί επαφής, οι τεχνητές οδοντοστοιχίες, οι καδένες κλπ και να ξαπλώσει ο εξεταζόμενος στο ενδοσκοπικό κρεβάτι σε άνετη αριστερή πλάγια θέση. Είναι προτιμότερο να φοράει άνετα ρούχα.

Πως γίνεται η γαστροσκόπηση

Αφού εξηγηθεί με λεπτομέρεια η διαδικασία, θα ζητηθεί στον ασθενή να ξαπλώσει αναπαυτικά στο αριστερό πλευρό πάνω στο εξεταστικό κρεβάτι. Μια νοσηλεύτρια θα είναι μαζί κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Πριν από την ενδοσκόπηση ο δείκτης του ασθενούς συνδέεται με συσκευή οξυμετρίας, με την οποία παρακολουθείται συνεχώς ο περιφερικός σφυγμός και ο κορεσμός του αρτηριακού αίματος σε οξυγόνο, ο οποίος πρέπει να είναι πάνω από 90%. Ο γιατρός θα ψεκάσει το φάρυγγα με ένα σπρέι που περιέχει τοπικό αναισθητικό (ξυλοκαϊνη 2%).

Για τους περισσότερους ασθενείς η γαστροσκόπηση δεν είναι επώδυνη εξέταση και γίνεται πολύ καλά ανεκτή. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εξέταση μπορεί να γίνει χωρίς φάρμακα καθώς τα σύγχρονα ενδοσκόπια είναι πολύ μικρά σε πάχος και είναι εύκολο να προωθηθούν στο στομάχι.

Για ευμενέστερη όμως αποδοχή από τους ασθενείς και μικρότερη καταπόνηση, χορηγείται πριν από την εξέταση μέσα από ένα λεπτό φλεβοκαθετήρα που έχει τοποθετηθεί στη φλέβα του χεριού, ένα ηρεμιστικό φάρμακο, η μιδαζολάμη σε δόση 5–10 mgr. Η ιατρική αυτή πράξη από πολλούς αναφέρεται ως “μέθη“. Επίσης, μπορεί να χορηγηθεί και ένα σπασμολυτικό φάρμακο, όπως είναι το Buscopan, που μειώνει το περισταλτισμό του στομάχου και κάνει την εξέταση πιο ευχερή. Μετά το πέρας της γαστροσκόπησης στους ασθενείς που έχει χορηγηθεί καταστολή (μέθη) χορηγείται αντίδοτο ώστε να ανανήψουν πλήρως (φλουμαζελίνη 0,5 mg).

Η υλοποίηση της γαστροσκόπησης υπό γενική αναισθησία κρίνεται απαραίτητη στα παιδιά, στους ψυχωσικούς ασθενείς και γενικότερα σε όσους δεν συνεργάζονται επαρκώς λόγω της υπερβολικής ευαισθησίας.

Ο γιατρός με κατάλληλους χειρισμούς εισάγει υπό άμεση όραση στο στόμα του εξεταζόμενου το γαστροσκόπιο και επισκοπεί τον φάρυγγα και τον λάρυγγα. Ακολούθως ζητείται από τον ασθενή να κάνει καταποτική κίνηση, οπότε με ήπια πίεση το ενδοσκόπιο προωθείται, πίσω από το λάρυγγα και τον άνω οισοφαγικό σφιγκτήρα, στον οισοφάγο, το στομάχι μέχρι και το δωδεκαδάκτυλο. Ο γιατρός δεν θα προκαλέσει πόνο ούτε θα εμποδίσει την αναπνοή. Ο εξεταζόμενος δεν θα πρέπει να φοβάται ότι δήθεν η αναπνοή θα «κλείσει» κατά την εξέταση ή ότι θα κάνει εμετό.

Κατά την ενδοσκόπηση ο γιατρός θα βάζει μικρή ποσότητα αέρα στο στομάχι προκειμένου να διατείνει τα τοιχώματά του και να μπορέσει να δει και να εκτιμήσει σε όλη την έκταση όλο το εσωτερικό του ανωτέρου πεπτικού δηλαδή το βλεννογόνο. Ο αέρας αυτός θα αναρροφηθεί μέσα από το ενδοσκόπιο στο τέλος της εξέτασης.

Κατά την είσοδο αλλά κυρίως κατά την απόσυρση του ενδοσκοπίου ο γιατρός θα εξετάσει με επιμέλεια στην οθόνη την εσωτερική επένδυση του ανωτέρου πεπτικού (βλεννογόνο) και εάν χρειαστεί θα πάρει βιοψίες από τις ύποπτες βλάβες για πιο λεπτομερή έλεγχο. Η όλη εξέταση καταγράφεται με ηλεκτρονικό τρόπο σε DVD και τα σπουδαιότερα ευρήματα φωτογραφίζονται και αποτυπώνονται σε ειδικό χαρτί.

Σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης που συνήθως κυμαίνεται από 5-10 λεπτά, με ένα ειδικό μηχάνημα θα καταγράφονται οι παλμοί της καρδιάς σας και η οξυγόνωση του αίματος. Εάν το στόμα του ασθενούς γεμίσει με σάλιο κατά τη διάρκεια της εξέτασης, το αφήνει να κυλήσει προς τα έξω επάνω στον ειδικό χαρτοβάμβακα που έχει προσεκτικά τοποθετηθεί προηγουμένως κάτω από το κεφάλι του.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γιατρός-ενδοσκόπος μπορεί να πάρει βιοψία, δηλαδή ένα μικρό κομμάτι ιστού από το εσωτερικό του οισοφάγου, του στομάχου, ή του δωδεκαδακτύλου. Το κομμάτι αυτό θα το εξετάσει ειδικός παθολογοανατόμος κάτω από το μικροσκόπιο για να διαπιστωθεί αν υπάρχει παθολογικό εύρημα. Ο παθολογοανατόμος μπορεί επίσης να ελέγξει με μεγάλη ακρίβεια αν υπάρχει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού το οποίο ενοχοποιείται για το πεπτικό έλκος, καθώς και για την εμφάνιση καρκίνου.

Δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα ερμηνείας των αποτελεσμάτων. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο εξεταστής, βλέπει άμεσα τις βλάβες με φωτισμό και μπορεί να τις φωτογραφήσει. Η διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου, εξαρτάται από την εμπειρία του εξεταστή να αναζητήσει και να αναγνωρίσει τις πιθανές βλάβες.

Τι θα κάνω μετά την γαστροσκόπηση

Μετά την ολοκλήρωση της ενδοσκόπησης ο ασθενής θα παραμείνει για μικρό διάστημα στο χώρο μέχρι να περάσει η επήρεια των ηρεμιστικών φαρμάκων (της μέθης). Πολύ σπάνια θα αισθανθεί κάποια ενοχλήματα όπως, ένα «φούσκωμα» στην κοιλιά, που οφείλεται στον αέρα που χορηγήθηκε κατά τη διάρκεια της εξέτασης ή κάποια ενόχληση στον λαιμό. Αυτά όμως γρήγορα θα φύγουν.

Ο γιατρός θα δώσει οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει ο ασθενής μετά από την γαστροσκόπηση. Συνήθως επιτρέπεται να φάει χωρίς περιορισμό μετά από τουλάχιστον 1 ώρα, επειδή ο βλεννογόνος του στόματος θα έχει ψεκαστεί με αναισθητικό σπρέι και δεν υπάρχει καλή αίσθηση της κατάποσης. Εφόσον έχει λάβει ήπια καταστολή (μέθη), αυτή έχει επίδραση για αρκετές ώρες μετά. Για το λόγο αυτό, συνιστάται στον ασθενή να μην οδηγήσει, να μην εργασθεί για το υπόλοιπο της ημέρας, να αποφύγει το χειρισμό μηχανημάτων, να μην πιεί αλκοόλ  και να μην πάρει σημαντικές αποφάσεις (π.χ. υπογραφή νομικών έγγραφων), γιατί προσωρινά ενδέχεται να έχει επηρεαστεί η μνήμη και να μην μπορεί να θυμάται τις λεπτομέρειες μιας συζήτησης.

Εάν ο ασθενής χρειάζεται παρακολούθηση θα κλείσει ένα ραντεβού για να συζητήσει με το θεράποντα γιατρό τα αποτελέσματα και τυχόν θεραπεία. Θα είναι χρήσιμο ο ασθενής να συνοδεύεται από κάποιο οικείο πρόσωπο, ο οποίος θα φροντίσει να μεταφέρει οδηγίες του γιατρού, για τυχόν διαδικαστικά ζητήματα και τέλος για την ασφαλή επιστροφή στο σπίτι.

Οι επιδράσεις της νάρκωσης η οποία χορηγήθηκε κατά την ενδοσκόπηση, συνήθως περνάνε πλήρως μέχρι την επόμενη ημέρα και οι ασθενείς μπορούν να επανέλθουν στις προ της εξέτασης δραστηριότητες.

Τι μας δείχνει η γαστροσκόπηση

Η γαστροσκόπηση είναι ειδική εξέταση για τη διάγνωση των νοσημάτων που εντοπίζονται ή διηθούν το βλεννογόνο του οισοφάγου, του στομάχου και του 12δακτύλου, γιατί μας δίνουν τη δυνατότητα της ιστολογικής τεκμηρίωσης  μιας πάθησης που διαγνώστηκε με την άμεση όραση . Η γαστροσκόπηση θεωρείται εξέταση πρώτης επιλογής στη διάγνωση νοσημάτων του ανωτέρω πεπτικού συστήματος και με την έννοια αυτή έχει υποκαταστήσει τον ακτινολογικό έλεγχο. Έχει διαγνωστική ακρίβεια που υπερβαίνει το 95%.

Νοσήματα όπως η οισοφαγίτιδα, η γαστρίτιδα και το έλκος γίνονται με την άμεση όραση του βλεννογόνου.

Η λήψη βιοψιών μας δίνει τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε τις καλοήθεις από τις κακοήθεις παθήσεις, τον οισοφάγο Barrett και τον πρώιμο γαστρικό καρκίνο. Οι βιοψίες από το 12δάκτυλο είναι απαραίτητες για να διαγνωστούν παθήσεις του λεπτού εντέρου όπως είναι η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn  και η νόσος του Whipple.

Η διαγνωστική γαστροσκόπηση έχει επίσης υποκαταστήσει τον ακτινολογικό έλεγχο στην οξεία αιμορραγία από το ανώτερο πεπτικό σύστημα. Η επείγουσα ενδοσκόπηση μας δίνει επιπλέον τη δυνατότητα θεραπευτικών χειρισμών και επίσχεσης της αιμορραγίας με ενδοσκοπικές μεθόδους

Επειδή η γαστροσκόπηση επιτρέπει την επισκόπηση μόνο του βλεννογόνου και τη λήψη βιοψιών, υστερεί στη διάγνωση νοσημάτων που εντοπίζονται κάτω από τον βλεννογόνο ήτοι στον υποβλεννογόνιο και το μυϊκό χιτώνα του στομάχου, όπως για παράδειγμα είναι ο σκίρος καρκίνος του στομάχου και το λειομύωμα. Στις περιπτώσεις αυτές γίνονται συμπληρωματικές εξετάσεις όπως είναι το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα, η αξονική τομογραφία και η MRI.

Μπορεί να προκύψουν επιπλοκές μετά τη γαστροσκόπηση;

Η γαστροσκόπηση είναι μια απλή και πολύ ασφαλής εξέταση. Είναι αρκετά σπάνιο να προκαλέσει προβλήματα και γι’ αυτό εφαρμόζεται σε εξωτερικούς ασθενείς, σε βαριά πάσχοντες ασθενείς με συνοδά προβλήματα υγείας και σε εγκύους. Οι συνολικές επιπλοκές είναι πολύ λίγες. Το συνολικό ποσοστό των επιπλοκών κυμαίνεται από 0,1-0,2 % και συνήθως ανακύπτουν στους ηλικιωμένους και βαριά πάσχοντες ασθενείς καθώς και σε περιπτώσεις επειγουσών θεραπευτικών ενδοσκοπήσεων.

Ωστόσο, σε όλους τους εξεταζόμενους θα πρέπει να ληφθούν ειδικές προφυλάξεις για να περιοριστεί ο κίνδυνος επιπλοκών όπως για παράδειγμα χορήγηση οξυγόνου με ρινικό καθετήρα, παρακολούθηση των ζωτικών σημείων, του καρδιακού ρυθμού και των επιπέδων οξυγόνου του αίματος με οξύμετρο κατά την διάρκεια της εξέτασης

Κατά την ενδοσκόπηση δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης λοιμώξεων εφόσον τηρούνται σχολαστικά οι οδηγίες απολύμανσης των ενδοσκοπίων και των εξαρτημάτων (λαβίδες βιοψίας). Μετά από κάθε ενδοσκόπηση θα πρέπει να γίνεται μηχανικό πλύσιμο του ενδοσκοπίου και απολύμανση με ειδικά διαλύματα. Με τον τρόπο αυτό καταστρέφονται όλοι οι παθογόνοι ιοί και τα παθογόνα μικρόβια.

Οι πιο συχνές επιπλοκές που μπορεί να σημειωθούν μετά από μία γαστροσκόπηση είναι οι εξής:

• Παρενέργειες από τα χορηγούμενα φάρμακα για την καταστολή (καταστολή της αναπνοής, πτώση πιέσεως, καρδιακές αρρυθμίες).
• Εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου, δηλαδή είσοδο τροφής στους πνεύμονες από το στομάχι (αυτό συμβαίνει όταν ο ασθενής δεν είναι νηστικός για αρκετές ώρες πριν από την εξέταση).
• Παροδική μικροβιαιμία, που όμως δε σχετίζεται με ανάπτυξη ενδοκαρδίτιδας. Οι ασθενείς με καρδιακή βαλβιδοπάθεια, είναι φρόνιμο να λαμβάνουν αντιβιοτικά πριν τη διενέργεια της σαν προφύλαξη.
• Οπισθοφαρυγγικό αιμάτωμα σε ασθενείς με αιμορραγική διάθεση.
• Πόνος στο λαιμό αμέσως μετά την εξέταση
• Τυμπανισμός και διάταση της κοιλιάς αν υπάρχει αέρας μέσα στο στομάχι.
• Αιμορραγία, π.χ. μετά από θεραπευτικές επεμβάσεις (π.χ. αφαίρεση πολύποδα ή όγκου).
• Διάτρηση (π.χ. σε εκκόλπωμα Zenker ή σε στένωση)