Οι διαιτητικές οδηγίες έχουν μεγάλη σημασία στα νοσήματα του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, γιατί οι τροφές έρχονται σε άμεση επαφή με αυτά. Επίσης η καλή θρέψη είναι σημαντικός παράγοντας για την ομαλή έκβαση της πάθησης.
- Το θέμα της διαιτητικής θεραπείας για τις παθήσεις του στομάχου δεν έχει λυθεί επαρκώς και δεν έχει καθοριστεί μια ιδανική διαιτητική αγωγή που να είναι αποτελεσματική και κατάλληλη για όλους τους ασθενείς.
- Παλαιότερα επιστεύετο ότι υπήρχαν τροφές οι οποίες συνέβαλαν στη δημιουργία έλκους. Γι’ αυτό υπήρχε ένας μακρύς κατάλογος με τροφές οι οποίες έπρεπε να αποφεύγονται από τα άτομα που είχαν προδιάθεση για έλκος.
- Σήμερα, μετά πείρα πολλών ετών αποδείχθηκε ότι, οι διαιτητικές συνήθειες δεν θεωρούνται υπεύθυνες για την ανάπτυξη έλκους. Έτσι δεν υπάρχει ανάγκη τήρησης καμιάς ειδικής και περιοριστικής δίαιτας ούτε διακοπής των καθημερινών δραστηριοτήτων του ατόμου.
- Εντούτοις, η σύσταση για ελεύθερη δίαιτα (“τρώτε όλα τα φαγητά”) πρέπει να θεωρείται υπερβολική, γιατί είναι γνωστές οι περιγραφές των ασθενών για βελτίωση των συμπτωμάτων με ορισμένες τροφές και επίταση με άλλες. Ωστόσο, μια μέση τακτική αποδεικνύεται στην κλινική πράξη προς όφελος των ασθενών.
- Η σύγχρονη τάση είναι, η δίαιτα να μην είναι πολύ περιοριστική, αλλά θα πρέπει να είναι ήπια, προσεκτική και προσαρμοσμένη στην κατάσταση του έλκους και τα ιδιαίτερα προβλήματα του ασθενούς.
- Η διαιτητική αγωγή προκαλεί στον ασθενή σημαντική ανακούφιση από τα ενοχλήματα, πλην όμως δεν επιταχύνει την επούλωση του έλκους και δεν μειώνει το ποσοστό υποτροπής και ούτε αλλάζει την έκβαση της νόσου.
- Η διαιτητική αγωγή προτείνεται στην περίοδο κρίσης, όπου υπάρχουν έντονα συμπτώματα. Το διάστημα αυτής εξαρτάται από την έκβαση των συμπτωμάτων. Με τη σύγχρονη φαρμακευτική θεραπεία περιορίζεται σε λίγες μόνο ημέρες.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
- Μην αφήνετε πολλές ώρες άδειο το στομάχι. Είναι προτιμότερο να τρώτε πολλές φορές την ημέρα και μικρές ποσότητες φαγητού. (Απαραίτητα τρία γεύματα την ημέρα και άλλα δύο ενδιάμεσα).
- Αποφεύγετε να φορτώνετε το στομάχι με μεγάλες ποσότητες τροφής. Φροντίζετε όταν σηκώνεστε από το τραπέζι να αισθάνεστε ελαφρό το στομάχι.
- Μη τρώτε βιαστικά, μασάτε καλά την τροφή σας.
- Να τρώτε χωρίς συνθήκες άγχους και εκνευρισμού.
- Αποφεύγετε τα πολύ ζεστά ή πολύ κρύα φαγητά και ροφήματα.
- Αποφεύγετε να πίνετε πολλά υγρά και να μιλάτε κατά τη διάρκεια του φαγητού.
- Αποφεύγετε το πολύ φαγητό πριν το βραδινό ύπνο.
- Αναπαυθείτε μετά από κάθε γεύμα. Αποφεύγετε το σήκωμα βάρους και τις γυμναστικές ασκήσεις κατά τις ώρες της πέψης.
- Αποφεύγετε την επίδραση του ψύχους στην στομαχική χώρα, δηλαδή τα κρύα λουτρά, τις εφιδρώσεις, τα θαλάσσια μπάνια, ιδιαίτερα κατά τις ώρες της πέψης.
- Κάνετε συχνό οδοντιατρικό έλεγχο για την καλή κατάσταση της οδοντοστοιχίας.
- Το άγχος, η στενοχώρια, η υπερβολική κόπωση και η μεγάλη χρήση αλκοόλ και καπνίσματος επιτείνουν τα ενοχλήματα.
- Ακολουθείστε πιστά και πειθαρχικά τις συμβουλές του γιατρού σας. Παίρνετε τα υποδεικνυόμενα φάρμακα και ενημερώνετε κάθε γιατρό που επισκέπτεσθε για την πάθησή σας.
- Οι αναφερόμενες διαιτητικές οδηγίες αποτελούν γενικές κατευθύνσεις. Ενδέχεται ορισμένες από τις τροφές που σας προτείνουμε, να προκαλέσουν ενοχλήματα. Αυτό οφείλεται στην ιδιοσυστασία του οργανισμού κάθε ασθενούς, στο επάγγελμα, στο περιβάλλον, στις εποχές του έτους και σε άλλους παράγοντες.
- Τόσο στην περίοδο όπου υπάρχουν συμπτώματα όσο και σ’ εκείνη όπου ο ασθενής είναι ελεύθερος ενοχλημάτων, η επιλογή της τροφής πρέπει να στηρίζεται κυρίως στην ατομική ανεκτικότητα. Αν διαπιστώσετε ότι κάποιο φαγητό σας ενοχλεί, μπορείτε να το αποφύγετε, ανεξάρτητα από τις οδηγίες μας.
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ
Α. Τροφές που συνιστώνται:
- Γάλα, ανθόγαλα, ρυζόγαλο και γενικά όλα τα γαλακτερά.
- Τυριά που δεν είναι αλμυρά (μυζήθρα, μανούρι, κασέρι, παρμεζάνα).
- Ψωμί άσπρο (όχι φρέσκο), παξιμάδια, φρυγανιές.
- Κρέμες με σιμιγδάλι, ριζάλευρο, κουάκερ.
- Μακαρόνια, ρύζι, πατάτες (πουρέ, βραστές και όχι τηγανητές).
- Αυγά βραστά μελάτα ή ομελέτα λίγο ψημένη και όχι τηγανητά.
- Λάδι λίγο στα λαδερά φαγητά, νωπό φρέσκο βούτυρο, μαργαρίνη.
- Κρέας (μοσχάρι ,κοτόπουλο στήθος χωρίς πέτσες) ψητό στην σχάρα ή στον φούρνο ή βραστό.
- Ψάρια (όχι παχιά) ψητά στη σχάρα ή βραστά.
- Χορταρικά και λαχανικά: μαλακά, καλοβρασμένα και περασμένα από τη μηχανή του πουρέ.
- Σαλάτες: ντομάτα, κολοκυθάκια, φασολάκια βρασμένα και πατζάρια.
- Φρούτα ώριμα, ξεφλουδισμένα και χωρίς ίνες (αχλάδι, μήλο, ροδάκινο, γερμάδες, βερύκοκκο, μπανάνες, καρπούζι). Καλύτερα να είναι βρασμένα (κομπόστες).
- Γλυκίσματα: ζελές φρούτων, ελαφρές πάστες, απλό παγωτό, κέικ, μπισκότα, κρέμα καραμελέ, μούς.
- Όσπρια: καλοβρασμένα και περασμένα από τη μηχανή του πουρέ.
- Ποτά: Χαμομήλι, τσάι του βουνού, λίγο κρασί λευκό αρετσίνωτο.
Β. Τροφές που πρέπει να αποφεύγετε:
- Τα πολλά υγρά (νερό, σούπες, ζωμός κρέατος).
- Το κάπνισμα, τα οινοπνευματώδη, τα αεριούχα ποτά και τα αναψυκτικά.
- Την καφεΐνη (καφέ, τσάι, κακάο, coca–cola).
- Τα λίπη , τα πολλά λάδια και τα παχιά τυριά.
- Τα δύσπεπτα φαγητά (άβραστα ή με σκληρούς φλοιούς).
- Τα μπαχαρικά και τα καρυκεύματα (πιπέρι, κανέλλα, γαρύφαλλα, μουστάρδα).
- Το ξύδι, τα ξινά, τις ελιές, τις πιπεριές, το σκόρδο.
- Τις πικάντικες σούπες, γαρνιτούρες, σαλάτες και σάλτσες.
- Τα τηγανητά, τα γιαχνιστά και τα τσιγαριστά.
- Τα πολύ αλμυρά φαγητά, τα τουρσιά και τα αλίπαστα (ρέγγες, σαρδέλες).
- Τις πίτες, τις πίτσες, τις σοκολάτες και τους κεφτέδες.
- Τα αλλαντικά (ζαμπόν, σαλάμι, μορταδέλα).
- Τα παστά, τα καπνιστά, τα λουκάνικα και τις κονσέρβες.
- Τα λιπαρά και τα σκληρά κρέατα, το κυνήγι, τα εντόσθια και το χοιρινό.
- Τα μεγάλα και παχιά τηγανητά ψάρια. (π.χ. σκουμπρί ).
- Τα θαλασσινά (σουπιές, χταπόδι, μύδια, στρείδια).
- Τις γαρίδες, το βακαλάο, τα καβούρια και τον αστακό.
- Τα γλυκά με σιρόπι και πολύ ζάχαρη (γλυκά κουταλιού, ταψιού, μαρμελάδες.)
- Το πιτυρούχο ψωμί και τα σκληρά δημητριακά ολικής αλέσεως.
- Τα λαχανικά που σχηματίζουν αέρια (μπρόκολα, λάχανο, κρεμμύδια, κουνουπίδι).
- Τα ωμά λαχανικά και τα σκληρά χορταρικά.
- Τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς (φιστίκια, φουντούκια, σταφίδες, σύκα).
- Τα φρέσκα φρούτα (κυρίως τα ξινά) ή τα αποξηραμένα φρούτα με φλούδες.